En primeiro lugar, unha diáspora numerosa e cohesionada funciona como comunidade ponte. Conecta realidades sociais, culturais e económicas diferentes, facilitando a circulación de ideas, contactos e oportunidades. Alí onde un corpo diplomático formal chega con lentitude e protocolos, a diáspora pode actuar con naturalidade, rapidez e unha capacidade de inserción que ningún plan oficial pode replicar. É un capital relacional acumulado durante décadas que permite abrir portas, reducir desconfianzas e crear condicións de diálogo estable.

Ao tempo, a diáspora é un vector de soft power. A súa presenza, o seu prestixio profesional, a súa capacidade empresarial ou académica, mesmo a imaxe cultural que proxecta, contribúen a conformar a percepción dun país no exterior. Estados Unidos, China, Irlanda ou Israel comprenderon de maneira temperá que boa parte da súa influencia global non nace dos despachos gobernamentais senón das redes created by their own emigrants. Un país que a ignora condena unha parte do seu potencial de proxección internacional ao silencio.

Cómpre engadir que a diáspora pode actuar como espazo de retroalimentación crítica. Ao estar exposta a outras prácticas políticas, económicas e culturais, adoita desenvolver unha perspectiva comparada que pode ser de grande utilidade para mellorar políticas públicas, modernizar enfoques ou corrixir inercias internas. Por iso moitos Estados impulsan consellos consultivos da diáspora, mecanismos de voto exterior ou programas para captar talento retornado: é unha forma de integrar esa intelixencia dispersa nun proxecto común.

Por suposto, tamén existen riscos. Unha diáspora fragmentada, politizada en exceso ou instrumentalizada desde o poder pode converterse nun foco de tensión exterior ou nun campo de batalla de rivalidades internas exportadas. É necesario, pois, un equilibrio: recoñecer o seu valor sen caer na tentación de empregala como ferramenta de propaganda; apoiala sen pretender controlala.

Para Galicia contar cunha diáspora significa dispoñer dun ecosistema internacional propio, moito máis amplo do que permiten as súas competencias formais. Ese ecosistema pode enriquecer a acción exterior se se entende como unha alianza horizontal, flexible e mutuamente beneficiosa. A diáspora non debe ser un santuario nostálxico nin unha foto obrigatoria nas viaxes oficiais, senón unha potente rede de proxección global, cultural, económica e simbólica. Galicia, que sempre viviu coa metade do corazón fóra, ten aí un recurso de primeira magnitude; falta, ás veces, a vontade política para activalo con visión de país.